खापरा कोडिया लेणी जुनागड बौद्ध गुहा समूहाचा भाग आहेत. या समूहातील लेण्यांपैकी ती सर्वात जुनी लेणी आहेत. भिंतीवरील अक्षरे व लहान अक्षरांच्या आधारे ही लेणी सम्राट अशोकाच्या राजवटीतील ख्रिस्तपूर्व तिसऱ्या-चौथ्या शतकातील असून समूहातील सर्व लेण्यांपैकी सर्वांत सरळ लेणी आहेत. या लेण्यांना खंगार महाल असेही म्हणतात. सम्राट अशोकाच्या कारकिर्दीत ते खडकात कोरले गेले आणि या भागातील सर्वात प्राचीन मठाधीश वसाहत मानली जाते. या लेण्या प्राचीन सुदर्शन तलावाच्या काठावर (जे आता अस्तित्वात नाही) आणि उत्तरेला उपरकोट किल्ल्याच्या थोड्या बाहेर आहेत. या लेण्या पूर्व-पश्चिम पर्वतरांगेत कोरलेल्या आहेत. ते क्षेत्रफळाने लहान आहेत. पण पाण्याच्या टाक्यांची वास्तू अनोखी असून लेण्या एल आकाराचे निवासस्थान बनवतात. वासा काळात भिक्कूंनी लेण्यांचा वापर केला. अनेक वर्षांच्या वापरानंतर, लेण्यांमधील दरारांमुळे लिव्हिंग क्वार्टर्समध्ये पाणी शिरते आणि ते वापरण्यायोग्य नसतात म्हणून ते सोडून दिले गेले. यानंतर साधू महाराष्ट्राला रवाना झाले, तेथे त्यांनी अशाच अनेक आणि अधिक विस्तृत वास्तू कोरल्या, असे अनेक वृत्तांत सांगतात. खापारा कोडियाचे नंतरच्या उत्खननाने नुकसान झाले आणि आता फक्त सर्वोच्च कथा शिल्लक आहे.
